همه ساله بیست و دوم مارس (دوم فروردینماه) بهعنوان روز جهانی آب جشن گرفته میشود.
این روز نخستینبار در سال 1992 در بیستویکمین دستور نشست کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل UNCED در شهر ریودوژانیرو برزیل بهطور رسمی مطرح شد.
در این کنفرانس از تمام کشورها خواسته شد در راستای اجرای بیانیه 21 سازمان ملل، این روز را بهعنوان روز ترویج و آگاهسازی مردم در مورد آب اختصاص داده و ازطریق پخش و اشاعه نشریهها و برگزاری کنفرانسها، سمینارها و نمایشگاهها در گرامیداشت آن بکوشند.
افزونبر کشورهای عضو سازمان ملل متحد، بسیاری از سازمانهای غیردولتی، مسایلی از قبیل چگونگی دستیابی بیش از یک میلیارد نفر به آب شرب سالم و یا نقش زن و مرد در خانواده برای دستیابی به آب سالم را پررنگتر میکنند.
همچنین آژانسی از سوی سازمان ملل برای هماهنگی مسایلی در مورد روز جهانی آب تعیین میشود که بسیاری از مسایل را در مورد منابع آب منعکس میکند.
بخش امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل (UNDESA)، دهه 2005 تا 2015 را با عنوان "آب برای زندگی" معرفی کرده است.
این دهه با هدف جهانی "تمرکز بیشتر روی موضوعهای مربوط به آب" آغاز شده است که تلاش برای استفاده از مشارکت زنان در فعالیتهای توسعه مرتبط با آب و همکاری در همه سطوح برای دستیابی به اهداف مربوط به آب در اعلامیه هزاره و برنامه نشست جهانی توسعه پایدار در ژوهانسبورگ را شامل میشود.
از سال 1993، هر سال یک شعار جدید درباره مسایل حیاتی و حساس آن زمان برگزیده میشود تا فعالیتهای جامعه بر پایه آن شعار شکل گیرد. از سال 1994 تاکنون عنوانهای ویژه روزهای جهانی آب بهترتیب زیر بوده است:
1994: آب و دغدغههای همگانی؛ 1995: آب و زنان؛ 1996: آب و شهرهای تشنه؛ 1997: آب جهان، آیا کافیست؟؛ 1998: آب زیرزمینی، گنجینه پنهان؛ 1999: همه در پایین دست رودخانهها زندگی میکنند؛ 2000: آب برای قرن 21؛ 2001: آب برای سلامت؛ 2002: آب برای توسعه؛ 2003: آب برای آینده؛ 2004: آب و بلایا؛ 2005: آب برای زندگی؛ 2006: آب و فرهنگ؛ 2007: سازگاری با کمآبی؛ 2008: آب و سلامت؛ 2009: آبهای مشترک، فرصتهای مشترک؛ 2010: آب پاک برای جهان سالم؛ 2011 : آب برای شهرها: پاسخ به چالش شهرنشینی؛ 2012: آب و امنیت غذایی و 2013: آب در هر مکان برای همگان با همکاریهای بینالمللی؛ 2014: آب و انرژی و 2015: آب و توسعه پایدار.
آب و توسعه پایدار
مفهوم توسعه پایدار از اوایل دهه 90 میلادی در مجامع بینالملل مطرح شد و ریشه توجه به آن ناشی از مخاطرههایت زیست محیطی بود که در اثر توسعه یکجانبه تکنولوژیکی یا فنگرایانه و اقتصادی در جهان به وجود آمد.
آلودگی منابع، از میان رفتن جنگلها، تغییرهای اقلیمی و آثار سوء فرهنگی و اجتماعی ازجمله این مخاطرهها بود.
از 25 سال پیش متخصصان علوم اجتماعی و محیط زیست توجه جهانیان را به این موضوع مهم معطوف کردند که توسعه الزاماً به معنای توسعه فنی و اقتصادی نیست بلکه در فرایند آن باید به توسعه اجتماعی، فرهنگی و زیستمحیطی نیز توجه کرد.
بر این اساس، مفهوم توسعه پایدار شکل گرفت که بهطور خلاصه در تعریف آن میتوان گفت در فرآیند توسعه، نوع بشر باید بهگونهای از مواهب طبیعی و خدادادی همچون آب بهره ببرد که منافع نسلهای آینده نیز حفظ شود.
مسئولان نیز اعتقاد دارند که توسعه پایدار نه یک مفهوم تکبعدی بلکه دارای ابعاد اجتماعی، فرهنگی و زیستمحیطی است و توجه به پارادایم مدیریت بههم پیوسته منابع آب براساس حوضههای آبریز و پیشنهاد و تصویب طرح احیا و تعادلبخشی سفرههای آب زیرزمینی، جلب مشارکت مردم و ذینفعان در مدیریت تقاضا و مصرف آب شاهد این مدعاست.
مرجع: ایسنا